Listado de la etiqueta: angrois

Angrois

/en , , , , /por

Dedico o artigo da semana no Faro de Vigo a lembrar a traxedia de Angrois no seu terceiro aniversario e a reclamación das vítimas e familiares.

Desde aquel serán do 24 de xullo de 2013 no que o Alvia 04155 entrou na curva da Grandeira de Angrois a 179 km/h, as familias das 81 persoas falecidas e as 143 feridas (algunhas aínda en proceso de difícil recuperación) agardan coñecer as circunstancias e as causas que expliquen esta traxedia, a máis grave da historia ferroviaria de Galicia e a primeira que se produciu nunha liña cualificada como de “alta velocidade”. Dende entón, tras os confusos e contraditorios ires e vires da causa xudicial, incluída a mudanza do xuíz instrutor e a imputación e desimputación de responsables de ADIF, as vítimas agardan con esperanza que a reapertura da instrución ordenada o pasado mes de maio pola Audiencia Provincial da Coruña achegue, por fin, os elementos de verdade, xustiza e reparación que elas merecen e que nunca recibiron.

Ao longo destes tres anos as vítimas non foron escoitadas polas autoridades do Ministerio de Fomento dirixido por Ana Pastor nin tampouco polos responsables de ADIF e Renfe. Un doloroso silencio que as obrigou a recorrer ao amparo da Axencia Ferroviaria Europea, que a comezos deste mes de xullo entregou a Ana Miranda, voceira do BNG no Parlamento Europeo e intermediaria na reclamación, un informe no que determina que a Comisión Española de Investigación de Accidentes Ferroviarios (nomeada polo Ministerio de Fomento con técnicos de Adif, Renfe e Ineco) encargada de investigar o accidente de Angrois non foi independente do poder político. Un ditame que salienta que este informe técnico máis alá de centrarse no “erro humano” recoñecido do maquinista non pescudou como debera nas “causas raíz do accidente”. Un informe demoledor para as autoridades ferroviarias españolas que obriga a retomar a investigación sobre o sucedido en Angrois, a formular e responder todas as preguntas e que mesmo abre a posibilidade de colaboración das vítimas neste proceso de indagación da verdade.

Xaora, esoutras circunstancias relativas ás condicións da vía e de seguridade destes Alvias do traxecto Galicia-Madrid, tras o sinistro, foron aparecendo nos medios galegos. Para o abraio colectivo fomos coñecendo diversas eivas de seguridade da primeira liña de alta velocidade en Galicia, Ourense-Santiago, inaugurada o 10 de decembro de 2011, sendo ministro de Fomento en funcións José Blanco. Soubemos que o proxecto inicial da curva Grandeira, a tres quilómetros da estación de Compostela e cun radio que obriga a reducir a velocidade dos trens a 80 km/h, fora modificado en 2010 aducindo razóns orzamentarias. Como coñecimos que o sistema ERTMS de control de velocidade e frenado automático non funcionaba nestes trens Alvia S-730, a pesar de que este mecanismo de seguridade permite coñecer en calquera momento o percorrido do tren e, se fose, necesario emendar erros humanos.

Sen entrar a dirimir cal pode ser o alcance destas cuestións técnicas e xudiciais tan complexas, as asociacións de vítimas reclaman responsabilidades políticas nun proceso onde o peso das decisións adoptadas polos diversos responsables do Ministerio de Fomento é evidente. A negativa do Partido Popular e do PSOE a crear unha comisión de investigación sobre o sucedido en Angrois tanto no Congreso dos deputados como no Parlamento Galego non axuda tampouco a crear un clima onde a independencia na análise dos feitos sexa a que reconduza o proceso.

A este teor tanto a xa citada resolución da Axencia Ferroviaria Europea (cuxa divulgación as autoridades españolas solicitaron se adiase até despois de celebradas as Xerais do pasado mes de xuño) como o recente auto da Audiencia Provincial da Coruña cuestionan a independencia do informe técnico oficial encargado polo ministerio de Ana Pastor, o que abre un espazo para a sospeita sobre a veracidade das súas conclusións e para o desacougo cidadán sobre a seguridade ferroviaria.

O sucedido en Angrois aquel serán grande de Galicia, como as penalidades e desacougo que dende entón sofren as vítimas e as súas familias, demostran que, como establece a normativa europea, un sinistro ferroviario tan grave é imprescindible que sexa investigado por unha comisión técnica independente. Un equipo de especialistas que non estea suxeito nin dependa do goberno de turno nin da entidade que regula os camiños de ferro (ADIF) nin do transportista (Renfe) nin da empresa que avalíe a seguridade do trazado (Ineco) nin dos fabricantes do tren nin das aseguradoras nin dos sindicatos ferroviarios. Xustamente o que non se fixo até agora no caso Angrois. Estes técnicos son os que despois de recabados os datos poderán responder as preguntas que hoxe non teñen resposta e os que determinarán o alcance das responsabilidades. Só ese camiño cara a verdade abre a porta do da xustiza e do da reparación que reclaman as vítimas de Angrois.

Onte 1046: Angrois no esquecemento

/en , , , , , , , /por

A ferida aberta hai un ano pola traxedia de Angrois na que morreron 80 persoas continúa aberta e tardará ben tempo en pecharse. Os actos celebrados onte en Compostela puxeron en evidencia os discursos existentes sobre o sucedido en Angrois, o conformista dos gobernos de Feijoo e Rajoy, e o inconformista das asociacións de vítimas e veciñanza de Angrois. Mentres na cerimonia de entrega das medallas de Galicia Feijoo expresaba a súa resignación, ás portas da Cidade da Cultura e no Obradoiro as vítimas reclamaban a xustiza e a verdade, exixían a realización dunha investigación sobre as causas do sucedido na Grandeira, así como responsabilidades politicas dos responsables do Ministerio de Fomento dos gobernos de Zapatero e Rajoy. Xaora é difícil rebater que ningún dos principais problemas que provocaron o accidente do Alvia non se resolveron, como quedou claro no debate organizado por Galicia Confidencial sobre o tema. Non é ningunha boutade dicir que «outro Angrois pode volver repetirse», se o sistema ERTMS continúa sen estar instalado e os trens e os trazados son idénticos aos do día do accidente. Coma sucedera co Prestige, onde toda a responsabilidade recaeu no capitán Mangouras, temo que vítimas do Alvia e cidadanía enfrontámonos co valado máis poderoso, o dos intereses de Estado.

Magnífico é o avance do documental Angrois no equecemento, do Colectivo Audiovisual lentes Diverxentes. Moito paga a pena.

Onte 697: Enganados

/en , , , /por

Estabamos enganados, moi enganados. Segundo declararon onte os presidentes de Adif e Renfe no Congreso o novo treito ferroviario Ourense-Santiago «non era de Alta Velocidade, senón unha liña convencional pola que se corre a 200 km/h». Xa pouco importa agora insistir en que na propia web de Adif continúa dicíndose o contrario nin na decepción cidadá que supón saber que neste treito se renunciou (apenas oito meses antes de ser inaugurado) a implantar o ancho de vía europeo e as medidas de seguridade que conleva. En definitiva, desde onte, temos a certeza de que o AVE de Ourense non era tal AVE, apenas un tren moi rápido que utiliza uns sistemas de seguridade incapaces, se fose preciso, de corrixir a condución manual do maquinista. Polo tanto, temos a certeza que durante varios anos a cidadanía galega foi enganada polos responsables do Ministerio de Fomento e das empresas públicas ferroviarias, Adif e Renfe. Mentíusenos de forma descarada sobre as características e condicións do servizo público que se nos ofrecía. Haberá hoxe outras novidades na comparecencia de Ana Pastor? Asumirá alguén as responsabilidades políticas desta mentira?

Despois de Angrois

/en , , , , , /por

No artigo da semana en Faro de Vigo volvo reflexionar sobre o accidente de Angrois e as leccións que, magoadamente, nos deixa.

Pasado o estremecemento mediático provocado pola desgraza de Angrois, comezou agora o longo período de silencio, o duelo, no que non será doado mitigar a dor das persoas feridas condenadas para sempre a lembrar aquela viaxe nin a soidade e a desolación das familias das vítimas cuxas vidas quedaron rotas na curva da Grandeira. Os días de loito oficial remataron. Abriuse a caixa negra, o maquinista declarou no xulgado e o xuíz imputouno por 79 delitos de homicidio imprudente por “condución inapropiada”. Semellaría que, por fin, na axenda pública, a utilizada polas institucións e polos medios de comunicación, pasada a imprevista desgraza de Santiago e o pleno extraordinario do Congreso onde Rajoy deu poucas explicacións sobre as súas amizades perigosas, este triste verán da crise e da corrupción política pode retomar a súa rotina.

E a pesar de que poida parecer antipático volver a reflexionar sobre o sucedido en Angrois, estou convencido que non está o alcacén para moitas gaitas. A traxedia do vinte e catro non pode quedar en auga de castañas nin é posible pasar xa páxina como xa fixeron algúns medios madrileños. As familias das vítimas e os lesionados teñen dereito a saber a verdade. As numerosas incógnitas existentes sobre as causas e circunstancias do accidente –dende as que atinxen ao comportamento dun maquinista con trinta anos de experiencia, pasando polas características de hibridación do tren, do propio trazado e do seu sinalamento, até as relativas ao funcionamento dos sistemas de seguridade na liña que puidesen evitar un fallo humano– deberán ser despexadas cando finalicen (agardemos que canto antes) as investigacións xudicial e técnica en marcha. Resultados que deben levar a asumir responsabilidades e a acometer as correccións e melloras precisas. Con  todo, é posible tirar xa algunhas leccións dunha traxedia que non debemos considerar como inevitable nin como un accidente natural.

Primeira. Demostrouse que é enganoso confundir responsabilidade con culpabilidade. Probablemente levados pola cultura relixiosa da culpa expiatoria, algún medios progobernamentais apuntáronse sen matices a considerar ao maquinista, que recoñeceu diante do xuíz o seu “despiste”, un erro humano, como único responsable dun accidente no que, porén, os indicios apuntan puido ter unha orixe multicausal. A inexistencia de sinais que marcasen o punto de comezo da redución antes da Grandeira e a instalación estes últimos días por parte de Adif de dúas balizas, que baixarían automaticamente a velocidade, se antes non o fixese o maquinista, avalan a verosimilitude desta hipótese. Como semellan agora interesadas as “medias verdades” (eufemismo) expresadas polos presidentes de Adif e Renfe sobre esta cuestión fulcral.

Segunda. Demostrouse que a complexa hibridación técnica do Alvia, vendida como alternativa de Velocidade Alta, mentres se adía (apostaría que sine die) a chegada da Alta Velocidade, non está exenta de perigos e de puntos negros. A posta en servizo, nos prazos previstos (2014), do AVE do Eixo Atlántico é unha prioridade estratéxica para saída de Galicia da crise, o eixo para artellar un novo modelo de mobilidade interior e de interconexión entre as nosas cidades atlánticas. Como é imprescindible despexar as incógnitas sobre o modelo de conexión ferroviaria de Galicia coa Meseta que utilizara até a finalización do AVE. Un debate que se debe dar tanto no Parlamento Galego como no Congreso dos Deputados.

Terceira. Demostrouse que, ademais do compromiso solidario da heroica enerxía da veciñanza de Angrois, resultou imprescindible a achega dos traballadores dos servizos públicos (sanitarios, policía, bombeiros, emerxencia, xudiciais…) como garantes da seguridade e igualdade. Unha dedicación máis salientable, aínda, cando veñen sufrindo durísimos recortes salariais e ameazas de privatización.

Cuarta. Demostrouse que os medios de comunicación públicos galegos son imprescindibles. A exemplar cobertura da traxedia realizada pola Televisión de Galicia e Radio Galega, ameazadas tamén polas gadoupas privatizadoras, xustificou outra vez máis a súa existencia diante da cidadanía galega como garantes de cohesión social e servizo público.

Quinta. Demostrouse que, a pesar de transcorridas máis de tres décadas da aprobación da Constitución, para os que nos gobernan continúa a “confusión” entre a Igrexa e o estado. Exprésao o feito de realizar primeiro un funeral oficial católico e romano na catedral, con protagonismo para a Casa Real e o Goberno de España, excluíndo con este rito a unha parte das familias das vítimas e da cidadanía que profesan outras crenzas, e despois un acto cívico e civil en Bonaval, no que tomaron a voz as familias das vítimas e os heroes de Angrois.

Onte 688: Católico e romano

/en , , , /por

A pesar de transcorridas máis de tres décadas da aprobación da Constitución, que declara o carácter aconfesional do estado, a liturxia da Igrexa e as palabras do arcebispo foron as que a Xunta de Galicia e o Goberno de España escolleron para render a primeira homenaxe oficial á memoria das vítimas de Angrois, excluíndo a unha parte das familias e da cidadanía que profesan outras crenzas. Ben sei que este serán en Bonaval terá lugar un acto comunitario civil e cívico, aprobado polo Parlamento Galego por unanimidade e proposto polas forzas nacionalistas, que permitirá ás familias das vítimas, aos traballadores públicos e veciños de Angrois tomar a palabra. Porén, esa prelación, primeiro o funeral oficial católico e romano, despois a cerimonia civil, expresa que para os que nos gobernan continúa a «confusión» entre a Igrexa e o estado.

Angrois, nunca máis

/en , , , , , /por

Dediquei o artigo da semana en Faro de Vigo a traxedia de Angrois:

A traxedia de Angrois conmocionoume. Na noite grande de Galicia, a do do 24 de xullo, seguín case mudo as noticias estremecedoras que chegaban pola radio, pola cronoloxía de twitter e pola cobertura en directo da TVG, o día que celebraba o seu vixésimo oitavo aniversario do inicio das súas emisións. Unha noite na que volvín comprobar que, instalados na aparente comodidade das nosas rotinas, é moi difícil admitir que o horror forma parte das nosas vidas. O que viamos sucedía en Angrois deixounos a alma no papo, non estabamos preparados para asumir semellante hemorraxia de dor nin para enfrontarnos de socate coa nosa finitude, coa morte como a única e verdadeira medida das cousas da vida, como lembrou Suso de Toro esta semana nun artigo extraordinario. Calquera podería ser vítima dese infortunio. Na tremenda noite de Angrois esmagáronse de vez todos os miudallos que nos preocupaban e non puidemos máis que asombrarnos e celebrar a fortuna de seguirmos vivos, agarimados polas persoas queridas. Unha reflexión que levo rosmado na cabeciña unhas cantas veces.

Sei que o accidente noqueoume, tamén, porque utilizo decote o servizo ferroviario Vigo-Madrid. Facía apenas dúas semanas que collera o Alvia, experiencia que teño recomendado no meu blog como alternativa á cada vez máis cara e incómoda viaxe aérea dende Peinador. Confeso que gosto de viaxar en tren a Madrid, a pesar da duración da viaxe, case sete horas nos Alvia e oito e media do tren-hotel da noite. Esta viaxe demorada permíteme ler e repasar devagariño as notas de traballo, dormir un pedazo e logo falar outro, a pesar de que no traxecto haxa moitos problemas de cobertura e decote o móbil se conecte en itinerancia coas compañías portuguesas. O tren facilítame a conversa e a confidencia, e a posibilidade de rosmar nas angueiras mentres pasmo coa vizosa paisaxe da beira do Miño ou a serenidade das terras de Castela onde naceu meu avó zamorano. Considero o tren como o medio de transporte que se achega máis a condición humana. Como sinalou o poeta vigués Alfonso Armada, “o tren é a combinación perfecta entre a natureza e a tecnoloxía, entre a velocidade e o acougo, entre o progreso e a razón”.

Emocionoume a formidable resposta solidaria da veciñanza de Angrois, heroes anónimos que durante as primeiras horas acudiron ao rescate das vítimas. Impresionoume a dedicación dos traballadores públicos sanitarios, de seguridade e emerxencias, como a resposta xenerosa dos milleiros de mozas e mozos que acudiron a doar sangue nunha noite que crían de xoldra. Agradecín o esforzo dos xornalistas e daqueles medios (poucos) que desque coñeceron a noticia informaron con dignidade, afouteza e respecto, o que sei non é fácil nesas circunstancias. Gustoume a responsabilidade coa que actuou o Goberno Galego e todas as forzas políticas en xornada moi complexa. Temos a fortuna de vivir nun país cuxa sociedade é capaz de chorar aos seus mortos mais tamén de actuar en man común para mitigar tanta, tanta dor, tanta desgraza de familias e amizades rotas. O valor da nosa xente é o noso mellor tesouro.

A investigación do sucedido e das súas causas, tanto pola autoridade xudicial como pola comisión de técnicos en accidentes ferroviarios do Ministerio de Fomento, é a primeira reparación que deben recibir as familias das vítimas e a sociedade que respondeu cun único corazón. Sen estes resultados, mesmo sen coñecer o resultado dalgunhas probas claves, como o estudo da caixa negra do tren, é inxusto culpabilizar do accidente ao maquinista, como de forma vergonzosa pretenden os principais directivos de Renfe e Adif, probablemente movidos polos grandes intereses económicos da Alta Velocidade Española na adxudicación da liña Rio de Janeiro a Campinas. Culpar ao pobre maquinista non abonda para explicar un accidente ao que non puideron ser alleos o deseño e o funcionamento dos sistemas de seguridade da liña nun treito de condución manual.

O inexplicable descarrilamento na curva Grandeira evidencia de forma brutal a fraxilidade da comunicación ferroviaria actual de Galicia coa Meseta. Os novos atrasos da Alta Velocidade, que non serán os últimos, levaron aos responsables de Adif e Renfe a adoptar unha estratexia de hibridación do servizos (como o do Alvia accidentado), que semella non está exento de perigos e dalgún punto negro, como denunciaron o sindicato de maquinistas e algúns enxeñeiros e especialistas ferroviarios. Máis cedo ca tarde, o accidente de Angrois poñerá sobre a mesa da política galega as condicións e o calendario de chegada do AVE de Madrid, así como o modelo de hibridación ferroviaria que se utilizará até entón. Un debate político e social que, finalizada a investigación sobre o accidente, obrigará á asunción de responsabilidades e ao deseño de medidas para tratar que un accidente como de Angrois non se produza nunca máis.

A foto, para min extraordinaria, é de Mónica Ferreirós e Xoán Soler, La Voz de Galicia.

Onte 685: Lamentable espectáculo de Tele 5 e La Sexta

/en , , , , /por

Tal como agoirabamos, as cadeas privadas estatais transformaron onte a desgraza de Angrois, que esqueceran o mércores, en lamentable espectáculo televisivo de fin de semana. Todo pola audiencia! Nin sequera as intervencións tan atinadas de Antón Losada e Xaime López no «Gran debate» evitaron o desacougo que me produciu o enfoque grandilocuente do programa de Tele 5, cadea á que desta volta La Sexta superou en oportunismo co seu «La Noche de La Sexta». Abafado, optei por apagar e coller o ipad para botarme a ler.

Non é pequena a lección aprendida nesta traxedia de Angrois sobre a importancia para a sociedade galega de contar cuns medios de comunicación públicos profesionais propios. Medios capaces de ofrecer unha información rigorosa e veraz, así como unha opinión independente e plural. Medios, ademais do papel que cumpren na promoción e fomento da lingua e cultura galegas, necesarios para manter a cohesión cívica e a dignidade que merecemos como país. Grazas de corazón aos profesionais da TVG e da Radio Galega por realizar unha cobertura informativa tan digna e intensa como a que manteñen desde o momento no que anunciaron o terrible accidente. A TVG, a Radio Galega e a súa canle de internet amosaron estes días que son medios de comunicación imprescindibles para Galicia. Convirá non esquecelo.

Onte 683: Desgraza

/en , , , , , /por

O sucedido en Angrois amosa que o horror forma parte das nosas vidas. A pesar de que cremos ser conscientes desta finitude, a desgraza das vítimas do tren colleunos a contrapé, instalados na aparente comodidade das nosas rotinas. Enfrontándonos a hemorraxia de dor, que intuimos en cada unha das familias rotas pola traxedia, non podemos máis que celebrar o seguirmos vivos, agarimados polas persoas queridas. Ven ao fío o que escribiu Suso de Toro no seu artigo luminoso de onte: «a morte é a única e verdadeira medida das cousas da vida, esmaga as trivialidades, anula as distancias, devólvenos o sabor atroz de vivir e devólvenos ao que é primeiro, o asombro de estar vivos aquí. E o agradecemento por estalo». A de Angrois foi, sen dúbida, unha desgraza moi grande provocada por un terrible accidente que debe ser explicado. Con todos os abrazos para as vítimas e as súas familias e amizades, a nosa gratitude para os heroes de Angrois que intentaron mitigar tanta dor.

Grazas a Toni Seijas pola fermosa ilustración de homenaxe ás vítimas e heroes de Angrois.

Onte 682: Angrois

/en , , , /por

Quedei mudo desque coñecín a noticia do accidente do Alvia na curva Grandeira de Angrois. Xa naquel anuncio agoiramos unha tremenda traxedia que nos magoa e enfronta ás limitacións dos medios de transporte, onde non existe o risco 0. Serán as investigacións xudicial e da comisión de accidentes ferroviarios do Ministerio de Fomento ás que diriman responsabilidades e expliquen as causas do descarrilamento nun treito de vía, considerado de trazado difícil, no que a condución do tren era manual. Será, probablemente, a análise do tacógrafo a que poida explicar o sucedido, pouco máis pode dicirse dunha traxedia hoxe inexplicable.

Será este 25 de xullo, un día da patria de exaltación silenciosa da solidariedade dun pobo tan xeneroso coma o noso cos brazos sempre dispostos para a aperta. Será tamén un día para agradecer a entrega aos heroes do 24X: traballadores públicos sanitarios, de seguridade e emerxencia, como da xenerosidade da veciñanza de Angrois, as primeiras persoas que entre o abraio acudiron polas vítimas. Mención á parte merece a gratitude que a cidadanía debe aos xornalistas e medios (sobre todo Radio Galicia, a SER de Santiago) que desque coñeceron a noticia informaron con rigor, dignidade e sobriedade, o que sei é moi difícil nesas circunstancias. Como sería inxusto non celebrar a cobertura en directo da TVG e da Radio Galega (a pesar das súas especulacións e imaxes sen editar iniciais), fronte ao pobrísimo papel da TVE e das cadeas privadas xeralistas estatais, que continuaron coa súa programación coma se nada sucedese. A traxedia de Angrois demostrou que é imprescindible contar con medios públicos e xornalistas independentes para facerlle fronte colectivamente a estas desgrazas colectivas. Porén, sei que hoxe xa están chegando de Madrid os que transformarán esta hemorrraxia de dor en horas interminables de lecer televisivo. Mágoa! Neste 25X: Xornalismo independente ou barbarie!, o demais é silencio.