"Bernardino Graña. Homenaxe no 75 aniversario"

Rotundo éxito da homenaxe de tres días rendida no Morrazo a Bernardino Graña con motivo do seu setenta e cinco aniversario. A cea de homenaxe, os concertos e recitais, como a presentación do libro foron todos actos moi concorridos e agarimeiros co noso mariñeiro das palabras.
A presentación do libro colectivo, coordinado por Héitor Mera, –fóra dun malentendido que me deixou desolado (por causas incomprensibles non se publicou o traballo enviado por Xosé Vázquez Pintor, dende aquí expresamos as nosas maiores desculpas para el)–, foi outra oportunidade para escoitar a Bernardino expresando con absoluta liberdade o horizonte dos seus soños.

O de Tirán comezou a súa intervención lamentando algunhas grallas que detectara na edición do libro (“areíñas que se meten nos zapatos”), froito do apresuramento na realización dos traballos. Referiuse despois a satisfacción que lle producía o proxecto de Xerais de editar Catro de Sinfarainín, a tetraloxía de pezas dramáticas infantís que publicaremos na vindeira primavera. A primeira, O lobo do saco é unha referencia explícita a Franco que non puido ser publicada por mor da censura e que se distribuíu a ciclostil. A segunda, A larpadela gustosa do lobo e a raposa, como a terceira, Sinfarainín contra don Perfeuto (publicada como separata do número 48 da revista Grial) están protagonizadas por ese sínfano, un mosquitín que se mete por todas as partes, inventado vendo unha representación dunha obra de Lorca, que representa a conciencia das cousas. A última, Os burros que comen ouro, será publicada con arranxo á primeira versión para nenos, a pesar de que foi representada nunha versión para persoas adultas.
Continuou Bernardino expresando que “teño moi boa sorte con esta homenaxe, mais teño mala sorte co teatro. Sería bo facer unha representación de Vinte mil pesos crime“, ademais de desvelar que ten gardada na gaveta outro texto de teatro para adultos, Unha vella en auto-stop, peza a que logo mudou o título por Nun caseto que vai ser un banco, que quizais algún día poida ser publicada e representada. Rematou as súas palabras facendo unha defensa vibrante do libro e da lectura: “Os libros son para tomar conciencia. Espero, son utópico, que neste século XXI vexamos todo o que nos prometeron na metade do século XX, menos traballo e máis tempo para ler e asistir a representacións teatrais. Aspiro á semana de catro días de traballo. Así poderemos estar lendo e as máquinas e robots traballando para nós. Así nos homenaxeremos todos”.

Actualización (01-10-2007): “Eu tamén utópico“, comentario de Náufrago.

Teatro infantil

Hoxe presentamos en Compostela o libro Teatro infantil. Do texto á representación froito da colaboración de Xerais e da Fundación Caixa Galicia coa LIJMI (Red Temática de Investigación “Las literaturas Infantiles y Juveniles del Marco Ibérico”).
Este libro continúa aos publicados nos dous últimos anos con motivo do Curso de Formación Continua sobre as literaturas infantís e xuvenís ibéricas e a súa influencia na formación lectora, Multiculturalismo e identidades permeábeis e Hans Christian Andersen, Jules Verne e El Quijote na literatura infantil e xuvenil do marco ibérico. Sempre crin que unha editora como Xerais, cun catálogo amplo no eido infantil e xuvenil, ten a responsabilidade de contribuír a ampliar o catálogo existente en galego, tanto sobre a formación lectora como nos ámbitos dos estudos académicos sobre a LIX (hoxe moito máis reducido .
Este libro colectivo que presentamos an Biblioteca Nova 33, xunto ao académico Euloxio R. Ruibal e á coordinadora de LIJMI Blanca-Ana Roig Rechou, presenta unha panorámica moi completa sobre o teatro infantil nas cinco linguas ibéricas. Na primeira parte, propón unha reflexión tanto sobre a especificidade dos textos dramáticos dirixidos á infancia (especialmente os de monicreques) como sobre o concepto de representación dende os presupostos da psicoloxía e a semioloxía. Na segunda, ofrécese unha perspectiva histórica do teatro infantil nas diferentes linguas ibéricas durante o século XX. Xa, na terceira, proponse unha selección de 61 textos dramáticos infantís (publicadas nas cinco linguas ibéricas) que contribúen á educación literaria ou á formación do criterio lector. Pechan o volume sete comentarios por estenso doutras tantas obras.
O libro, como os dous anteriores da mesma serie e fasquía, ten un carácter multilingüe, xa que cada un dos traballos é publicado na lingua na que foi escrito, coa excepción dos publicados en éuscaro, que tamén aparecen traducidos para o galego, lingua vehicular da publicación. Esta escolla multilingüe, moi infrecuente nos estudos literarios, constitúe unha proposta novidosa, ao tempo que un modelo no que afondar. Son moi de salientar, tamén, as ilustracións do editor Luis Mendonça. O libro ten indubidable interese para o traballo dos mediadores (editores, bibliotecarios e profesorado) e para os investigadores da LIX e da literatura dramática.

Etiquetas:

Entrevista a Camilo Franco: o teatro galego esqueceu a taquilla

Interesante esta entrevista a Camilo Franco, pregoeiro da Mostra Internacional de Teatro de Ribadavia. Camilo atina de cheo cando fala do divorcio entre o teatro galego e o seu público, tanto por formar parte do “sistema cultural galego” (que padece a mesma doenza). Atina, outra volta, Camilo cando afirma que “o teatro galego esqueceu a súa relación coa taquilla”. Unha reflexión que non debemos obviar os editores, xa que no eido literario, o papel dos lectores e lectoras é tamén central.

Etiquetas:

"Limpeza de sangue", tertulia en Moaña

R.R. dá conta no blog da súa experiencia na tertulia da Lonxa Literaria de Moaña. A crónica do autor de Limpeza de sangue (un texto dramático que non me canso en recomendar vivamente) sobre o acto non ten desperdicio ningún. Eis o protagonismo dos lectores e lectoras, velaí as posibilidades dos clubes de lectura, chamados a converterse na peza ancillar da revolución lectora que pretendemos. Lean a crónica de R.R. e quedarán tan abraiados e entusiasmados coma min:

Encontreime con catorce ou quince lectores de Limpeza de Sangue que, por catro horas e pico –a primeira vez que mirei o reló era a unha da mañá e comezáramos ás nove– fixéronme disfrutar dos comentarios, das críticas e das discusións arredor do texto e do teatro. Incluso, como non puiden ler o texto antes de ir, e ademáis andaba algo adurmiñado, redescubríndome cousas sobre el que xa esquecera. Estaban alí Sole, que foi o meu contacto, Alba, que fixo a miña presentación, Benxa e Asun da Librería O Pontillón, Paco e o seu fillo Marcos –ó que lembro como organizador de funcións de teatro na Escola de Forestais de Pontevedra–, outra Asun, unha mestra coa que coincidira en tempos nalgunha función do Café do Real e que non sei se é a mesma Asun, Lucía –á que animo a que siga facendo teatro– e varios rostros máis ós que non dou posto nome pero cos que compartín o pracer dunha conversa que me gustaría repetir cada semana. Un daqueles rostros ós que non lle teño asignado o nome pero que pronto cataloguei como mariñeiro do Morrazo –forte, con barba, moreno, pel curtida– fíxome a crítica máis fermosa que ata o de agora escoitei sobre Limpeza de Sangue: díxome que cando o empezou a ler pronto puxo cara a cada un dos personaxes e que se tivese que levala á escena el xa sabía qué viciño de Moaña faría cada un: Fernando, Pantaleón, Mucha… Estaba tamén Antón Lamapereira, un auténtico e apaixoado home de teatro ó que tiven a oportunidade de mostrarlle na dedicatoria do libro a miña admiración polo seu traballo. Quero desde aquí agradecerlles a todos –moi especialmente a Sole, coa que o pasei pipa discutindo de política cultural– [….. ] esta primeira presentación pública do libro. Por catro horas me sentín como aqueles negros enmascarados e volvín para casa con folgos para poñerme a escribir. Agora o que me falta é tempo. Pero xa chegará o ano en que poda mandar ós pequenos á escola (e ben que os hei botar de menos). ¡Adiante coa Lonxa Literaria de Moaña!

Teresa Moure, premio Rafael Dieste 2007 de teatro

Esta mañán recibimos unha magnífica noticia: Teresa Moure obtivo o premio Rafael Dieste de teatro por Unha primavera para Aldara.
O xurado do premio sinalou que o texto foi seleccionado “pola sólida estrutura dramática, a potencia dos conflitos e a magnífica construción de personaxes”, apreciando nel “a ambición dunha trama sostida por un gran traballo de investigación histórica que trascende a época do drama para abordar temas de actualidade”, así como “a aposta por unha dramaturxia histórica” e “polo alto nivel literario” do mesmo.
Gustavo Pernas, membro do xurado, sinalou no anuncio do galardón que a trama da obra sitúase nun cenobio no ano 1465, na época das grandes loitas irmandiñas. “Máis alá do documento histórico e do traballo de investigación, destaca a universalidade e transcendencia de certos temas como a igualdade da muller”, segundo expresou o dramaturgo. Ademais, “abórdanse temas de actualidade utilizando unha trama histórica está falando de nós, de Galicia, de tradición e modernidade. A obra ten uns personaxes moi ben perfilados, é rica en dramaturxia e tamén en narración”. Concluíu Pernas afirmando que a posta en escea “constitúe un desafío”, xa que se trata dunha obra de 160 páxinas con grande complexidade escénica.
Unha primavera para Aldara é o primeiro texto dramático de Teresa Moure, amosando, así, a súa versatilidade e talento que a converten nunha das nosas grandes escritoras contemporáneas. Beizóns merecidas para ela. O vindeiro mércores, ás 20:00 horas, presentaremos na Libraría Pedreira de Santiago Benquerida catástrofe, a súa máis recente novela. Quedades convidados a felicitala.

Etiquetas: Teresa_Moure

David Rodríguez premiado

O noso admirado David Rodríguez resultou gañador absoluto da Iª edición do premio de teatro radiofónico convocado pola Radio Galega pola súa obra O bambám. A obra de David resultou vencedora tanto para a audiencia como para o xurado que destacou, segundo a noticia publicada por Vieiros, “a limpeza e a claridade expresiva da obra gañadora, a aposta polo teatro conversacional e a creación dunha atmosfera densa e fluída á vez”.
Os medios literarios e teatrais compostelanos quedaron pampos coa noticia (David é un perfecto descoñecido para eles), mais para os que acreditamos, dende hai tempo, no talento literario formidable de David, a noticia non é máis ca un xusto recoñecemento que tiña que chegar. Bo será que se repasen, agora, algunhas anotacións do seu blog, o funambulista coxo, e comprobarán que non esaxero unha miga. Outro autor que emerxe da xeración blog?
A edición do texto gañador e do resto das obras finalistas témola moi adiantada na editorial. Aparecerá nun volume xunto a un cedé coas gravacións emitidas pola Radio Galega. Creo que será unha publicación moi interesante. Hoxe, beizóns para O Fuco. Un refacho de aire puro para a nosa literatura.

Limpeza de sangue: primeira crítica na rede

Xa advertimos hai máis dun mes do interese de Limpeza de sangue o premio Álvaro Cunqueiro 2005 de textos teatrais. Hoxe, cun pouco de retraso, coñecín a primeira crítica na rede. Inma López Silva valóraa moito, moito. Transcribo o parágrafo de remate da gabanciosa crítica:

“Non quero deixar de lembrar que Limpeza de sangue vai dedicada, entre outras persoas, a Roberto Vidal Bolaño. Sen dúbida, Roberto semella mestre en moitos aspectos desta obra, fundamentalmente na literariedade das acoutacións e na estrutura secuencial, pero tamén é verdade que Ruibal ten luz propia e amósase orixinal nun texto dramático cuxa gran virtude é saber oscilar entre a literatura, o teatro e mesmo o cine. Pode que sexa herdeiro teatral de Vidal Bolaño, pero Rubén Ruibal ten xa entidade propia no panorama teatral galego, ben acreditada a través de Limpeza de sangue. E seguro que Roberto se aledaría de que o baleiro que nos deixou no nivel creativo comece a ser menos espazoso.”

Parabéns, Rubén. Un moi bo comezo ( e decontado en Libro aberto).

Etiquetas:

A lectura para Elfriede Jelinek

Xa sinalamos aquí que acabamos de publicar o primeiro libro de Elfriede Jelinek en galego. Recomendo moi vivamente este artigo recente da premio nobel austríaca no que fala da súa concepción da lectura. Aí unha das frase dun artigo magnífico:

La lectura es para mí el vestido elegante de la vida: se me ajusta y va conmigo. Los demás pueden clavársenos como una espina, pueden destruirnos y, sin embargo, podemos mantenernos con vida siempre y cuando mantengamos ante nuestros ojos la falsa sentencia de las letras. Esto es un juicio.

Etiquetas: ,

Limpeza de sangue

A publicación de textos dramáticos non é moi frecuente no noso sistema editorial (o teatro é o grande xénero esquecido da nosa edición). Acabamos de tirar do prelo unha nova colección teatral, a “Biblioteca Dramática Galega”, unha serie de deseño renovado que substitue a veterana “Os libros do Dramático Galego” que viñamos coeditando co IGAEM. Os tres primeiros títulos son Limpeza de sangue de Rubén Ruibal, premio Álvaro Cunqueiro para textos teatrais 2005; Farsa de Bululú de Manuel María e O que ocorreu despois de que Nora abandonara ao seu home ou os piares da sociedade de Elfriede Jelinek (a premio Nobel austríaca). No vindeiro mes de marzo aparecerá Ocaso Otero de Manuel Guede, premio Álvaro Cunqueiro para textos teatrais 2006; Boas noites de Paula Carballeira, premio Manuel María para textos dramáticos infantís 2006 e a tradución de Casa de bonecas de Ibsen. Tamén temos case rematadas as obras dramáticas de Francisco Taxes e Manuel Varela Buxán, que aparecerán dentro da Biblioteca das Letras Galegas. Entre esta oferta dos tres primeiros títulos entendo moi relevante a publicación da peza de Rubén Ruibal, unha peza que esculca os límites dunha amizade inimaxinable entre dúas persoas que coinciden azarosamente no cuarto dun hospital. Recoméndoa moi vivamente.