A materia de Xabier Paz

Hoxe presentamos Materia de Lucrecio, o poemario máis recente de Xabier Paz. Creo que este poemario materialista sorprenderá xa que fose de a mantenta de calquera asombro íntimo para propoñer ao lector unha indagación sobre o sentido da vida no cosmos e no universo. Tanto pola súa temática, como pola súa expresión prosaica e a súa intención explícita de abordar a literatura (a poesía neste caso) como unha forma de coñecemento é un poemario moi pouco ao uso no actual panorama da poesía galega. Lucrecio, o poeta romano autor de rerum natura, pretendía afondar na natureza das cousas, representando o cosmos como un conxunto fortuíto de átomos que se moven no baleiro; el foi o primeiro materialista (“Se existen deuses, estes no interveñen nos asuntos dos mortais” deixou escrito), Eis sobre esa materia de Lucrecio, Xavier Paz ofrece un poemario que nos ensina e nos interroga como a Teoría das Cordas.

Na súa intervención Vitor Vaqueiro cualificou o libro como “un esforzo extraordinario, meritorio, extraordinariamente positivo”. Considerouno como “poesía materialista, didáctica, no sentido máis noble do termo”. Engadiu que “partindo de nocións abstractas, complexas, fainos reparar na existencia da conciencia, nesa inmesa traxectoria que vai do quark ao quásar“. Rematou sinalando que lle parecía moi interesante que ademais presentase os temas da morte e da eternidade da materia. “Un libro extremadamente lúcido e preciso”.

Xabier Paz comezou a súa intervención sinalando que entende o coñecemento como a base da hominización, “o coñecemento é o que nos construíu”. Sinalou que quixo facer unha homenaxe Lucrecio, discípulo de Epicuro, por que combatiu os medos á morte e ao futuro. “O meu proxecto foi intentar explicarme a min mesmo o sentido da vida. Creo que a vida é un efecto ventureiro do acontecer da materia”. Empregando a teoría da termodinámica e o concepto de entropía, reflexionou sobre as consecuencias de que na vida todo tende ao arrefecemento (unha das palabras claves do libro): “do que se trata na vida é de manter a orde, de aumentar a complexidade”. Continuou explicando que considera a creación artística como unha forma de aumentar o coñecemento, de aumentar a conciencia de nós mesmos e do mundo. “A arte debe engadir algo a esa tendencia á desorde”. Rematou a súa intervención, antes de ler unha escolma dos seus poemas, afirmando que “o progreso só se pode dar a través do coñecemento”.

"Cullerón" de John Berger

CULLERÓN

Peltre cheo de picadelas
a lúa do cullerón
erguéndose sobre a estivada
mergullándose na pota
servindo a xeracións e xeracións
fumegando
dragando o que agromou das sementes
na horta
espesado con pataca
sobrevivíndonos a todos
no ceo de madeira
da parede da cociña

Nai servicial
que co fumeante peito de peltre
veado polos sales
alimentou os seus fillos
esfameados coma xabaríns
coa terra do serán
engastallada nas unllas
e o pan irmao
nai servicial

Cullerón
bota no prato
o ceo fumeante
co sol cenoria
as estrelas de sal
e a graxa da porca terra
cullerón
bota no prato
o ceo fumegante
bota caldo prós nosos días
bota sono prá noite
bota anos prós meus fillos

(John Berger, poema extraído de Porca terra. Tradución: Xoán Abeleira)

Etiquetas: , ,

"Contra Maquieiro", premio Losada Diéguez

Acollemos con ledicia a noticia da concesión do premio Losada Diéguez de creación 2005 ao último poemario de Ferrín. O xurado definiu a obra como “unha crónica lírico-sarcástica e comprometida co século XX e comezos do XXI na que o autor consigue harmonizar poesía, ficción, profecía e realidade social, cun perfecto equilibrio entre a técnica, a variedade formal e os contidos solidarios coa xente oprimida”. O xurado considerou Contra Maquieiro unha obra “á vez innovadora e experimental, na que o escritor se supera a si mesmo dando un novo exemplo da súa garra poética e do seu uso da fantasía como compromiso social”. A concesión deste premio coincide coa inauguración da exposición sobre a visión de trinta e catro asrtistas sobre a obra de Ferrín e tamén coa presentación do poemario que temos previsto realizar durante este mes de maio.

Etiquetas: , ,

Poetízate

A antoloxía que preparou Fran Alonso está tendo unha recepción moi boa. Feito que os editores sempre agradecemos. Temos moita fe nesta proposta de promoción da poesía entre os lectores e lectoras adolescentes, sen adovíos nin didactistas nin infantilizantes. Poetízate!

Kalendas

Viaxamos á cidade da brétema para presentar as Kalendas de Xosé Lois García. O acto, que repetimos ao día seguinte en Chantada, tivo grande altura literaria, sobre todo, pola intervención moi meditada de Xosé Manuel Eiré, quen cualificou o libro “como un proxecto poético absolutamente inusitado, froito dun traballo hercúleo que acaba posuíndo ao lector”. “Poesía océano, esixente e esixida”, foron outras das valoracións de Eiré para este libro nacido da convención formal de manuscribir un poema diario nunha axenda cubana dedicada a José Marti. Almanaque ou axenda poética, xornal lírico, enorme poema que narra a existencia ao longo do ano 2003 do noso maior poeta emigrante, Kalendas é unha proposta que pola súa orixinalidade e dimensión merece non pasar desapercibida.

Namorada de outonos e solpores

Namorada de outonos e solpores,
peregrina nas gándaras da vida,
buscaches no tremor da atardecida
fragrancias vellas de ilusións e amores.

Sorriron para ti todas as flores,
fíxose a luz roibén na túa ferida
e, por nidios ronseis, a alma durmida
foi desde o abismo ós altos miradores.

Inefables paisaxes de harmonía
abríronse ante ti coma agasallo
en volutas de lúa opalescente.

Desposaron en lene melodía
os pétalos da luz, a paz do orballo
e o teu corpo, xa lirio evanescente.

MARÍA VICTORIA MORENO, 2004

Historia da primeira edición de "Con pólvora e magnolias"

A presentación da edición ilustrada de Con pólvora e magnolias (o público ateigou coqueto salón de Caixa Galicia) serviu para que Ferrín desvelase nunha intervención preciosa algúns pequenos segredos da primeira edición, aparecida baixo o selo do Grupo de Comunicación Poética Rompente.

Ferrín confesou que o libro nacera dalgunha maneira en Compostela en 1976. Pretendeu reunir nun libro poemas, na súa maior parte, publicados en revistas de fóra de Galicia, xa que daquela non existía un grupo de lectores e críticos atentos á edición poética. Ocupouse do “book design” Luís Mariño e da edición Carlos Delgado, imprimíndose o libro en Gráficas Minerva de Santiago. Coa idea de reducir os custes ao máximo utilizouse papel alba (dos de envolver) e unha tinta de cor lila que pretendía reforza o carácter de edición underground precisa nun tempo de ruptura estética e política.
A edición, sufragada polo autor, foi incorporada ao selo Rompente (movemento bautizado con este nome por Bernardino Graña), constituíndo o primeiro libro independente que saíu en Galicia sen consulta previa “voluntaria” (trámite ao que estaban obrigados os editores, que non posuían número de rexistro –todos os galegos, coa excepción de Val de Lemos de Manuel María– e todas as publicacións autoeditadas).
O momento máis emocionante da presentación produciuse cando a actriz Mónica Camaño leu unha escolma de poemas do libro, entre os que destacou a súa interpretación de “Estas como caída” e “Reclamo a liberdade pro meu pobo”. Un acto que verdadeiramente pagou a pena.

Contra Maquieiro

Outra boa noticia: Ferrín entregounos esta mañá o seu novo poemario, Contra Maquieiro.
O grande mestre organizou estes textos, absolutamente inéditos, en catro grandes apartados:
I. “Contra Maquieiro” (o corpo de trinta poemas que dan título ao volume);
II. “Cuarteto con Alemaña” (catro poemas de verso moi longo);
III. “Ex Senectute” (seis poemas)
IV. “Profecía de Taramundi” (dezanove versículos, case prosas versificadas ao xeito bíblico).
O poemario constitúe unha revista ao século XX, dende a guerra de Cuba ata o seu remate. Velaí os tres primeiros versos do libro, que constituirá o número 10 de Xerais Poesía e aparecerá nas librarías galegas nos primeiros días do mes de novembro:

Dáme Razón un lóstrobo de sombra
pra eu ver a casa dos oprobios os lugares
cóncavos nos que o meu tempo fosforeceu