Listado de la etiqueta: portas_ártabras

Onte 1854: “A elegancia do século” de Pura Tejelo

/en , , , , , /por

A_elgancia_do_seculo_30-03-2017

XG00262501Moita xente, moita, acompañou onte a Pura Tejelo na presentación en Portas Ártabras do seu primeiro libro de poemas, A elegancia do século, premio Johán Carballeira 2016 do concello de Bueu. Tras as cantigas dos Cantareiros do Naval, o poeta Xulio Valcárcel salientou a madurez deste debut poético, todo un canto humanista de esperanza, “onde as palabras de Pura firen o noso corazon”. Un poemario sobre a cidade e sobre os libros, “Se vas morrer na guerra leva un libro contigo”, dise con ironia nestas páxinas onde abrollan, tamén, flores de pena e contrapena, que posúen a intriga do descoñecido. Un serán onde a autora leu versos memorables, acompañada do acordeón desgarado de Sabela Caamaño: “Mentres a nai lea, haberá luz na casa”. Un libro cuxo título, explicou a autora, “fala de emigrantes que remiten fotos da nova cidade onde viven dando esperanza e valor ás persoas que aquí os agardaban”. Un libro que é un ramallo de vida.

Guardar

Onte 1226: «A antesala luminosa» de Antonio Tizón

/en , , , , , /por

a_antesala_luminosa_a_coruña_04-02-2015

Gran presentación a do serán (moi frío) de onte na cidade vella coruñesa. O magnífico salón de Portas Ártabras quedou pequeno para acoller ao máis do cento de persoas que acudiron á estrea de Antonio Tizón coa súa primeira novela, A antesala luminosa. A lexicógrafa e profesora Rosalía Cotelo García, o xornalista Cándido Barral Alvarellos e o psiquiatra Juan Carlos Diaz del Valle fixeron tres lecturas distintas r otixinais dunha novela que todos os tres definiron como apaixonante e de lectura engaiolante dun tirón.

XG00212501Comezou a profesora Rosalía Cotelo sinalando que A antesala luminosa «é unha novela que desborda xéneros e expectativas, como a luz desborda unha estancia ou o líquido desborda un vaso. Nese desbordamento non hai desmesura, senón a promesa dunha riqueza temática e literaria que invita a seguir lendo.» Referiuse despois ao seu carácter non de novela negra senón de «novela mulata», tal como a define o autor, «porque é unha mestura de novela negra (polo que ten de crime e investigación, de nocturnidade, corrupción e desexo) con outra narrativa , outros temas e outras tramas que voan lonxe e voan alto, moito máis preto da luz que da negrura. É mulata tamén porque mestura a realidade coa ficción, e a autobiografía co imaxinado. Eu engadiría que ademais a novela é mulata porque enraíza forte na realidade, e, na realidade, as cousas non son negras nin brancas.» Insistiu Cotelo na importancia do número 2 na novela: «A bifurcación, a bipolaridade, o desdobramento e, en esencia, o número dous, son columna vertebradora desta obra. Hai dúas tramas, primeiro paralelas e logo converxentes, que estruturan a novela. Co inspector Sánchez comeza o libro, e con el seguimos as pegadas de Gustavo Gallego, e a trama máis negra (que non a máis escura) da novela, a que é (ou semella) puramente detectivesca.» «Hai entón, nesta novela, dúas novelas dentro dunha, e unha delas só ten capítulos pares. Hai dous narradores, un en primeira persoa, no máis clásico estilo da novela negra, e outro, omnisciente, multiselectivo, que tende a multiplicarse. Hai tamén dous cadáveres calcinados na praia do Matadoiro a mañá despois de San Xoán, que é como comeza o libro; e hai dous Gustavos, un, Gustavo Gallego, o protagonista, e outro, o antagonista que descubrimos cara o final da novela, Gustavo Fernández-Santos, un deus que se volveu demo. O número dous articula a historia en oposición ademais ao un, é dicir, á idea de individuo e da súa soidade, nunha novela na que a loucura se define como “unha especie de soidade absoluta”.»

O xornalista Cándido Barral confesou que «esta novela cóllete dende o primeiro tirón», definíndoa despois como «xenerosa e prolixa en personaxes, distintos e antagónicos, capaces de ir encaixando nun mosaico no que todo ten sentido». «Esta novela é un gran traballo de marquetería no que se entende o perfil e a sombra de cada un dos personaxes». Antes de ler dúas páxinas da novela, insistiu no seu carácter de «novela da Transición, que axuda a entender aquel arume da  España dos setenta e moitos e oitentas e poucos, lugubre e con esperanza.»

O psiquiatra Juan Carlos Díaz del Valle gabou ao autor por escribir a novela en galego «nun momento no que é preciso apoiar o noso idioma» e confesou que lera a novela dunha única sentada. Sinalou que «está moi ben tratado o trastorno bipolar que padece o protagonista Gustavo Gallego». «O trastorno bipolar é unha alteración do estado de ánimo no que se alternan fases de euforia con outras de depresión e inferno. É unha doenza crónica da que non sabemos a causa. Sabemos que existe un factor xenético importante, mais que interactúa con outros ambientais». «Só “Negra sombra” de Rosalía de Castro aborda literariamente tan ben a depresión como o fai nesta novela Antonio Tizón».

Pechou a presentación Antonio Tizón que tras agradecer as intervencións referiuse ao libro Estrictamente bipolar de Darian Leader. Referiuse ao título, a antesala luminosa, que é a do amor, a da loucura e a da morte. Lembrou ao crítico cinematográfico Ángel Fernández Santos que definiu a loucura «como escura disolución da memomoria na morte». Rematou Tizón as súas palabras confesando que se daría por satisfetio se «este libro axudase a entender o trastorno bipolar e as persoas que o padecen.»

No blog de Xerais pode lerse o texto completo da intervención de Rosalía Cotelo.

Onte 824: «A illa de todas as illas»

/en , , , , , , , /por


No serán de luns participamos na Coruña na presentación d’ A illa de todas illas, o libro escrito por Xabier DoCampo e ilustrado por Xosé Cobas, no que reivindican o relato de aventuras como eixo da formación do criterio do lector literario.

Foi unha grande beizón contar coa presenza de Agustín Fernández Paz que pronunciou un fermoso discurso (Tati Mancebo gravou a hora e vinte do acto, mil grazas) sobre illas, viaxes, libros de aventura e lectura, compoñentes esenciais d’ A illa de todas as illas de DoCampo e Cobas. Unha obra que Agustín cualificou como «un libro de libros, un libro porta, un libro canle, que ten a pretensión de engaiolarnos e levarnos a outros libros, a algúns deses libros do xénero de aventuras». «É unha invitación afervoada a visitar, ou a revisitar a quen xa o fixeramos, os libros que tan felices nos fixeron nalgunha das etapas da nosa vida. Unha invitación que os autores realizan a través dunha dobre vía. Primeiro a través dun relato que conta con todos os ingredientes da novela de aventuras: unha illa deshabitada, non moi lonxe de costa; unha illa co seu aquel de misterio, xa que existen lendas; unha viaxe a esa illa, a bordo do Andoriña; tres persoas adultas, unha delas mulleres, tres persoas situadas na etapa da infancia, unha delas nena; un feito extraño, que nos vai permitir transitar do real ao fantástico, a néboa altera a percepción das cousas, e o sentido das distancias e a orientación…» «Atrapados nesa néboa os tres rapazas vivirán unha aventura marcada por unha serie de encontros que paso a paso os emparentará cunha serie de aventuras que os lectores nalgúns casos nos soarán ou que identificaremos no epílogo, extenso e intenso, onde se explican de onde saíron os personaxes  e onde se produciron as aventuras presentes en libros e películas». «Unha obra que hai que lela e sentir, sentir o que un dos rapaces lle di ao outro, “eu so sei que calquera cousa pode pasar nun libro, cando estás a ler un libro, cando les sen atender a cousa ningunha que non sexa o que estás lendo todo o que alí sucede pásache a ti, e todo o que che pasou pola túa cabeza mentres lías acaba por aparecer no libro. Ler é iso”. Unha versión curiosa, como vedes, da teoría da recepción» Agustín rematou o seu discurso do seguinte xeito: «Se este libro é unha porta construída con imaxes requintadas e palabras poderosas, só me queda dicir, abre as portas e entra».

Xabier Docampo comezou as súas palabras recollendo o fío daqueloutras de Agustín, «A illa de todas as illas é un libro que nace dos libros. Lin vinte e seis novelas das que seleccionei sete». «Primeiro foi un conto para publicar en castelán. É un tributo ás illas que todos habitamos na adolescencia, os libros que contribuíron a conformar o imaxinario que nos mantivo, as obras coas que soñamos con soños marabillosos e con pesadelos, as obras que limos entusiasmados e cando as limos despois comprendimos doutra maneira». «Quixen facer un tributo ás novelas que a todos nos marabillaron. O tema do libro é a lectura. Os que estamos na LIX estamos participando no proceso de formación do lector literario. O que pretendo é que os rapaces lean as sete novelas que cito». «Tiña que suceder algo que sucede na illa do tesouro, os rapaces ao final da novela tiñan que ser distintos ao comezo, para min iso é a lectura». «Este é un libro sobre a lectura. Pretendín que os lectores vaian aos libros. Esta é a razón pola que non traducín os fragmentos dos diarios de Robinson». Referiuse DoCampo a súa fascinación por A illa do tesouro, «a mellor novela que se ten escrito». «Desque a descubrín aos oito anos, fascinábame John Silver, atraíame o mal, o que me obrigou a confesar co Braña vello, que só falaba castelán: ˝Ya lo sabía yo. Eso pasa por leer los libros que no hay que leer. Se lo voy a decir a tu madre”. Entón comprendín que os libros falaban de min, que ler é buscar nos libros o que falan de ti, ler é procurar ese libro toda a vida». «O momento de máximo esplendor dun libro é cando ti o les. E o momento de máximo esplendor da literatura de aventuras é o da adolescencia». Docampo insistiu na idea de que «somos os lectores os que damos o adxectivo ao libro», «os libros son para o momento que unos le». Rematou o seu parlamento falando da súa experiencia con Xosé Cobas, «participar con el na ilsutración é un momento de gran felicidade».

Pechou as intervencións Xosé Cobas que percorreu con detalle as trinta e cinco imaxes do libro proxectadas na pantalla. Comezou salientando que, ademais do rexistro propio do libro ilustrado, utilizou o doutras especialidades, «como o narrativo do cómic e o do álbum ilustrado». «Bolboretas e O libro das cidades imaxinarias foron libros con carga poética e con ilustración metafórica, porén A illa de todas as illas é fundamentalmente narrativo, a pesar de que hai elementos metafóricos como os da cuberta, onde se concentra a esencia do libro». «Na ilustración da portada as velas fan referencia á navegación; as atmosferas, á brétema na que están inmersos os tres personaxes, esa dualidade crea un conflitivo compositivo, o libro está cheo de retos; a arquitectura da propia torre, con escaleiras que non conducen a ningures. remite aos camiños que percorren os rapaces na propia narración».

A nosa gratitude a Tati Mancebo pola gravación da presentación e a Daniel Bello pola fotografía.

Onte 812: Première de «Caderno do Nilo»

/en , , , , /por

Magnífica première do Caderno do Nilo de Cesáreo Sánchez Iglesias nas Portas Ártabras da Coruña. As grandes intervencións dos poetas Antía Otero e Xavier Seoane presentaron o que tras trinta e cinco anos de traxectoria supón o décimo sexto libro de poemas do actual presidente da Asociación de Escritores en Lingua Galega.

Comezou Antía Otero o seu discurso salientando «a calidade coa que Cesáreo se achega aos autores e autoras novos, preocupándose pola súa situación». Citou Nilo. Cartas de Exipto, o libro publicado por Flaubert en 1850, no que a viaxe se concibe como camiño común. Insistiu na vontade contar, de deixar rexistro presente en todo o Caderno do Nilo, onde Cesáreo «reconstrúe a viaxe de xeito contundente e dupla, a primeira a das lecturas do lugar, a segunda a da viaxe en si, á que habería que engadir unha terceira, o ronsel que deixa a memoria da crónica». Antía rematou o seu texto sinalando que «Cesáreo vive a arte de ver coa de escribir, nun descubrimento continuo».

Pola súa banda, Xavier Seoane comezou calificando a obra de Cesáreo como «longa e variada». «Traballa en verso libre, ofrecendo libros unitarios. Melómano empedernido posúe unha voz lírica con carácter contemplativo. ademais dunha dimensión ontolóxica, existencial e transcendente. Cesáreo é un poeta telúrico, da paisaxe, interesado polo antropolóxico e etnográfico, iniciático. É un lector e viaxeiro empedernido, interesado pola cultura doutros países, procurando alteridade, interculturalismo, é un galego polo mundo». Referiuse despois a Caderno do Nilo, «un libro no que hai unha filosofía da viaxe, no que se experimenta a transformación do eu, coa intención de ver o descoñecido, o que non somos». «Cesáreo é un viaxeiro documentado, capaz de asumir un certo risco. Viaxa cos ollos abertos, onde teñen moita importancia os sentidos, as sinestesias, os sons, os olores». «Este libro lembroume aquilo que dicía Novalis “a poesía é o real absoluto”, xa que é un intento de verbalización da experiencia vivida na viaxe». «Caderno do Nilo ten unha dimensión narrativa, dietarista, ensaística, coma unha visión de todo un mundo. É un libro que partindo da poesía ábrese xenericamente». Sinalou Seoane o ritmo devalante da escritura, que lle lembrou ao mestre Otero Pedrayo, «unha escritura ao ritmo do río, unha especie de pálpito». Non esqueceu salientar Xavier os aspectos estilísticos do libro, «as descricións son impresionistas, perceptivistas e sensibles», «este é un libro moi de pincelada, de alento». «A adxectivación é moi nutrida e as personificacións expresan a respiración da vida». Citou despois algunhas das metáforas que máis lle aquelaron: «A xeometría crea a divindade», «viaxo ás preguntas»… «No libro hai unha ollada de poeta na que xoga entre o real e o irreal, o aprender e o desaprender, entre o grandioso e a escala do detalle, a beleza fronte a beleza, a soidade impregnando para que todo fecundase». Rematou Seoane a súa intervención salientando que o libro concibe «a viaxe como unha experiencia cultural e creativa na que se crea outro tempo mías humano».

Antes de dar comezo o seu recital, Cesáreo agradeceu  as intervencións dos presentadores e confesou que «sempre viaxou para que a nosa cultura volvese enriquecida, toda viaxe é anterior ao centro da propia soidade».