Onte 1517: Pepe Chao, pensador irimego
Cando comezabamos onte a presentación da novela de Rivas souben do falecemento de Xosé Chao Rego, o pensador irimego. Outra perda, á que engadimos a da Esperanza Guisán, a miña profesora de Filosofía e Ética, nunha fin de semana que nos enfronta coa finitude. Tiven a fortuna de editar varios libro de Chao, con quen amiguei a raíz da publicación d’ O demo meridiano (Xerais 2004), un volume memorialístico que completaba o percorrido biográfico que iniciaramos co libro Conversas con Xosé Chao Rego (Xerais 2002) e despois da Biblia Popular Galega, un dos libros máis fermosos que levamos publicados. O labor vital de Pepe Chao foi extraordinario, fose polo seu compromiso como crego durante dezasete anos na ferrolá parroquia de Santa Mariña do Vilar, fose pola súa dedicación e compromiso como profesor de lingua no Rosalía, fose polo seu tesón como o escritor e ensaísta que máis páxinas ten publicado en galego. Non esquezamos que foi unha das figuras máis brillantes do pensamento galego do século XX, autor dalgúns ensaios de referencia na nosa lingua, como Eu renazo galego (1983) ou os oito volumes que compuxeron a súa eséxese bíbilica Historia do Pobo de Xesús (1980-2000). Quedo cunha frase que lle escoitei en varias presentacións d’ O demo meridiano e que sei marcou a súa vida: «Fóra do mundo non hai salvación». Na miña memoria sentimental lembrareino da man do seu amigo, o tamén vilalbés, o sociólogo Bernardo García Cendán. Con todos os abrazos para a súa compañeira Sari.