Grazas ao bibliófilo Guillermo Escrigas soubemos onte da existencia da editorial Cartel, que funcionou en Vigo durante a Guerra Civil, sendo probablemente un precedente daquela exitosa editorial Cíes de Eugenio Barrientos. líder da edición popular en España durante as primeiras décadas de posguerra. Instalada no número 8 da rúa Velázquez Moreno, a editorial Cartel publicaba nos anos 37 e 38 diversas coleccións de novelas breves e contos infantís ilustrados, distribuídos por correo por medio dun sistema de subscrición mensual a 50 céntimos. As présas puidemos manexar nove títulos que trouxo Escrigas, todos eles de formato peto (estimo 9 x 13 cm) e de 24 a 36 páxinas, incluindo nos interiores media ducia de ilustracións a liña (algunas ben xeitosas) e portadas a dúas cores. Anotamos as présas títulos e autores. Na colección «Cuentos de la niñez» (na que identificamos nunha das contracubertas unha relación de dez títulos): Marta y el príncipe azul, El misionero y las botas de cien leguas, La maldición, Marina y sus tremendas aventuras, La estatua de los ojos azules. Baixo o epígrafe de colección «La novela nueva»: Leyenda del fuego (1938) de Federico Mendizabal, y Leyendas de mi aldea (1937) de Jose Sanz Díaz. Na colección «Cuentos de Calleja», La murga gaditana; na colección «Cuentos de Jub», El malvado Ivanof e sen epígrafe Los poetas. Canciones extraviadas de Julio Sigüenza. tempo haberá para procurar máis datos destoutro capítulo da historia da edición en Vigo, cidade cunha actividade editorial ininterrumpida dende hai 150 anos.

A descuberta da exisencia de Cartel produciuse no marco dunha longa sesión de traballo celebrada dentro das actividades do magnífico proxecto de investigación da Universidade da Coruña «Produción editorial na Galiza durante a etapa franquista (1939-1975)», dirixido pola profesora Carmen Fernández Pérez-Sanjulián. Un proxecto que leva catalogados até o momento arredor de 4.800 títulos editados en Galicia durante este período, dos 718 foron publicados en galego. Un proxecto de investigación que moito axudará a reconstruír a memoria da edición en Galicia e na nosa lingua, un capítulo tan fulcral (coma até agora case inexistente) na nosa historia cultural. A miña beizón e os mellores azos para o grupo Illa da UDC e para as persoas participantes en tan importante achega para a edición galega.