Non lle deamos moitas reviravoltas, polo que limos estes días o 20 de decembro non haberá candidatura unitaria galega nin despois grupo parlamentario soberano que nos represente. Só un milagre da providencia laica in extremis, que espero se produza nas próximas horas, podería evitar esta decepción, esta desilusión tan fonda e dolorosa. Un fracaso colectivo en toda regra, do que dunha ou doutra maneira todos, dende a cidadanía até as organizacións políticas e sociais, seríamos responsables.

As persoas independentes que acreditamos neste soño durante os tres últimos meses fracasamos propoñendo un imposible. Fomos unhas inxenuas que non entendimos que despois do éxito das Mareas nas municipais de maio as direccións de AGE e Podemos asumiron un compromiso de comparencia conxunta para as seguintes convocatorias, Xerais e Galegas. Non entendimos que as cúpulas desas organizacións cando falaban retoricamente de «unidade popular» non querían outros acordos ca non fosen os acadados entre elas. Explícase así que as alcaldías de Santiago e A Coruña non participasen na manifestación do 25 de xullo a prol da unidade ou que os membros destas forzas políticas fosen tan pouco entusiastas neste esforzo colectivo.

As angueiras e ilusións de numerosas persoas de procedencias políticas e ideolóxicas ben distintas, que promovemos o Banquete de Conxo 2.0 e a Iniciativa pola Unión, reclamando unha candidatura unitaria galega sen exclusións quedaron en auga de castañas. Xaora, o proceso de converxencia entre as plataformas cidadás, IPU e ECPMG, como a convocatoria do foro de partidos, foron finalmente vítimas do choque de dúas estratexias do seitarismo florentino, esa doenza crónica que dende hai catro décadas padecen a esquerda e o nacionalismo galego. Tras a ruptura, o sucedido foi apenas teatralización e xestión comunicativa pre-electoral da imposibilidade dun acordo unitario.

U-la orixe de tan decisivo fracaso? Faltou máis xente que exixise a unidade e condicionase aos partidos. Faltou intelixencia colectiva para enxergar o futuro dun país en declive, case ao borde do abismo. Faltou xenerosidade por parte de liderados emblemáticos para asumir no proceso un papel facilitador. Faltou transparencia nos (escasos) contactos institucionais entre os partidos. Faltou afouteza no BNG para acudir ao foro da Marea Galega e denunciar alí as exclusións inxustificable doutras forzas. Mesmo faltou humildade, agarimo e o emprego de sintagmas de afecto e simpatía, actitudes, comportamentos e palabras tan necesarios en xentes que procuran acordos sinceros.

De confirmarse, este fracaso sería outra oportunidade perdida para a reconstrución do proxecto de Galicia como suxeito político. Mais se quedase algunha mínima posibilidade de reconducir o proceso de diálogo, por cativa que fose, habería que apostar por intentala. Se non fose posible, agardo que polo menos unha nova xeración da cidadanía galega, máis cedo ca tarde, substitúa ás persoas e ás organizacións que de forma tan desintelixente impediron un acordo posible e necesario para que todos os partidos nacionalistas e non nacionalistas comparecesen nunha única lista galega. Insisto, non renunciemos á esperanza.