Onte 876: De novela negra

Foi onte un día de novela negra. Pola mañá asistín ás dúas sesións da xornada «30 anos de novela negra galega» organizada polo Consello da Cultura Galega con motivo do trixésimo aniversario da publicación de Crime en Compostela de Carlos G. Reigosa, primeiro premio Xerais de novela. No serán participei na presentación na Casa do Libro de Vigo de Sete Caveiras, a novela de Elena Gallego Abad, que pode ser considera a primeira (despois dos precedentes das obras do xénero criminal de María Xosé Queizán) do xénero negro publicada en galego por unha narradora. Un fito esperanzador para a narrativa galega que salientou a profesora Elena Losada na entrevista que lle fixo o Diario Cultural da Radio Galega.

Na «Xornada Negra» compostelá (así foi bautizada pola escritora Dolores Redondo), gustei da sinceridade da intervención inaugural de Carlos Reigosa. O autor de Intramundi recoñeceu que daquela Crime en Compostela non foi ben recibida pola crítica, especialmente pola revista Grial que entón «devecía por atopar un Ulises en galego». Confesou que non se consideraba un autor de novela negra, «son autor de novela de intriga». «Cando escribín Crime en Compostela había un concepto de novela negra restritivo, baseado en personaxes arquetípicos, como os dos mestres americanos do xénero. Eu o que quixen facer cos meus, con Nivardo Castro e Carlos Conde, é que fosen representativos dalgunha maneira da realidade onde se inserían«. Lembrou, despois, a súa participación na primeira Semana Negra de Xixón, na que o hospedaron nun cuarto do Molinón, o estadio do Sporting de Xixón, onde foi bautizado como o «Negro galego». «Hoxe estamos a un abismo de distancia de como entendiamos a novela negra nos oitenta. Superáronse os arquetipos, sabemos que a novela negra tamén pode ser longa, ademais de ser plural, xa que colleu de todas as partes. Hoxe é imposible considerala literatura menor». Rematou Reigosa cunha mensaxe optimista: «Hoxe en Galicia hai autores de novela negra espléndidos. Hai unha novela negra enormemente rica».

Na presentación do chuviñento serán vigués, Elena Gallego dixo que con Sete Caveiras quixo facer «algo diferente, sinxelo, divertido, ameno, fácil de ler, deseñar un conflito que levase á reflexión sobre o papel do xornalismo». «Propúxenme escribir unha historia na que aparecesen cadáveres e logo xoguetes, invertindo aquel esquema de dez negriños de Agatha Cristhie. Quixén facer algo vigués, con xente viguesa. Unha novela que tivese banda sonora, a da movida dos oitenta». «Quixen que Sete Caveiras fose un puzzle con diversos niveis de lectura, cun inicio que suscita sorpresa e un final que crea debate». Por último, salientou a súa intención de reivindicar na novela o papel dos xornalistas, que «nunca deben ser noticia»: «A solución do enigma de Sete Caveiras está nas hemerotecas como unha reivindicación do xornalismo».