O escritor guitarrista

Volvín de Torre ben satisfeito. O acto con Landero foi bo. A súa conversa contaxia as ganas de lelo. Creo que afán é a palabra que mellor define a este novelista vocacional, que move constantemente as súas mans de guitarrista para apoiar o seu discurso apaixonado. Entre a morea de ideas luminosas que expresou sobre a ficción anotei unhas cantas no caderno:

  • O maior perigo do escritor é deixar de sentir, deixar de asombrarse;
  • O segredo da vida é vivir e soñar. Vivimos de día e de noite soñamos, que non é outra cousa que narrar, transformar en relato a experiencia vivida;
  • O escritor é alguén que observa, que mira arredor, que ten un xeito especial de mirar. E ese xeito é o que chamamos estilo, e cadaquén intenta procurar o seu;
  • O escritor debe lembrar cada día que vive nun país afastado;
  • A memoria é o almacén onde debe acudir o escritor: ninguén debe ser esquecido, ninguén debería morrer nunca de todo e para sempre; o escritor debe participar na escrita da Enciclopedia do Xénero Humano, un volume onde aparecesen non só os notables, senón todas e cada unha das persoas que pasan polo mundo;
  • A miña biblioteca da infancia foron os libros orais do meu pobo campesiño;
  • A ruptura da cadea de transmisión da cultura campesiña é unha traxedia cultural maior ca o incendio da Biblioteca de Alejandría;
  • O narrador ten que vivir lentamente e escribir sobre o concreto, aquilo sobre o que somos inimitables;
  • A arte toda nace da inamizade coa vida, dese desacougo, desa insatisfacción;
  • A unidade básica da novela está nas esceas;
  • O ritmo da novela conséguese entrelazando as esceas e mantendo o compás;
  • Cando a emoción funciona na novela, funciona toda;
  • Iso que chaman inspiración do escritor non é outra cousa que a visita da intuición en momentos de fulgor;

Landero forma parte desa derradeira xeración de narradores que aínda recibiron directamente o legado da memoria humilde dos seus maiores, escoitando a súa voz ancestral, e, ao mesmo tempo, se incorporaron ás transformacións provocadas pola cultura urbana. Son –en Galicia hai boas mostras, tamén– “fillos dun século en miniatura”. Beizóns para este escritor arraiano de narración perdurable e lúcida. Pagou a pena escoitalo. recomendo vivamente lelo a quen non o fixese.

O chófer escritor


Lino Novás

Tiñamos só noticias confusas deste chófer escritor, nacido nas Grañas do Sor (as mesmas terras do bandido Casanova), considerado un narrador de culto en Cuba e un precursor do realismo máxico. Foi autor das primeiras traducións ao castelán de Faulkner, Hemingway ou Huxley. A recente publicación en Tusquets dun seu libro de relatos e unha exposición en Ortigueira redescubriunos a existencia doutro importante escritor da nosa cultura do exilio e da emigración. A súa biografía semella apaixonante e novelesca e o seu currículum literario impresionante.
Teño curiosidade por ler os tres artigos que escribiu sobre Galicia, cando, enviado pola revista gráfica Orbe, volveu en agosto de 1931: “Hombres de mar y mujeres de orilla. Instantáneas gallegas”, “Por la aldea de Galiza” e “Por las aldeas de Galiza, las escuelas”. Agardo que mos envíe dentro duns días unha profesora da Universidade da Habana interesada en que sexan publicados en Galicia.
Fuco escribe hoxe outro post xenial, de lectura e relecturas moi recomendables. Ian debulla deliciosamente as intencións dun artigo de fondo de quen aspira a converterse no berlusconi galaico. Nalló ofrece unha crónica magnífica, como todos os seus post. Un non dá lido de vagar todo o que vai agromando na nosa comunidade blogueira.

Abecedario para Rosa

Oínlle a don Xesús que a presentación dun libro é un subxénero da oratoria caracterizado pola gabanza equilibrada. Dende entón, pretendo ter sempre presente esta definición porque a desmesura dos editores no uso de adxectivos grandilocuentes, motivada sempre pola paixón na defensa do libro, pode levarnos a falta de credibilidade.
Creo que non foi este o caso de onte na cidade guindastre cando presentamos a novela de Rosa. Defendina con paixón porque esta narración, tan arrebatadora como poderosa, entusiasmoume dende a primeira lectura. Un acto, concorridísimo e emocionante, que nos deparou a fortuna de escoitar unha intervención memorable de Carlos Negro, que reinventou o xénero da presentación por medio da creación dun abecedario elaborado só con palabras utilizadas pola de Meirás. Non me resistín a anotalas na libreta unha por unha. Que bonito!!!
Un abecedario para Rosa con motivo de Veu visitarme o mar
Quen lera a novela comprobará que son as palabras xustas e equilibradas. Beizóns para Carlos e Rosa por unha noite na que nos emocionamos ao falar do ser humano. Seguramente diso trata a literatura.

Libros de relatos?

Onte en Teucro presentamos dous títulos de Caride: unha nova entrega da súa serie xuvenil e un libro de relatos. O presentador e o autor agradeceron que se publicase un libro de relatos, porque este xénero é infrecuente agora na edición en galego. Caride chegou a dicir coa súa ironía de sempre que “se Borges fose escritor galego non tería pasado a historia da literatura porque nunca escribiu unha novela”. É certo: no último lustro, mesmo diría que máis concretamente nos dous últimos anos, baixou moito a publicación deste xénero, ata non hai moito o máis característico da nosa narrativa, tanto en cantidade como en calidade (a relación dos nosos contistas dos anos noventa é amplísima). Hoxe apenas se publica un libro de relatos por cada catro novelas (porcentaxe aínda superior ao da edición en castelán). Contrastarei os datos. Compriría saber a qué obedece este fenómeno recente: Ao desinterese dos editores polo xénero (quizais polo seu menor prezo)? Á primacía da novela no gusto das lectoras (unha franxa de afeccionadas, que, afortunadamente, se amplía)? Á pretensión do noso sistema literario de homologarse coas preferencias do castelán (aquí o papel dos libreiros contaría)? Sería bo que autores, editores e lectores respondésemos a estas preguntas.