Listado de la etiqueta: panorámica_edición_2010

Onte 39: Mala saúde de ferro

Ocupei boa parte da tarde en traballar os datos da edición en Galicia no ano 2010, a partir do informe do ISBN. Como amosei na anotación que preparei onte e naqueloutra da pasada semana sobre o Comercio Interior do Libro, a edición en galego, no difícil entorno das crises e dos tránsitos, goza dunha mala sáude de ferro. Non hai dúbida que constitúe un feito alarmante a perda de facturación, rendabilidade e emprego do sector o pasado ano, en boa medida por mor dos efectos durísimo do Decreto de Plurilingüismo que reduce o mercado do libro de texto en galego, un subsector vital para a nosa actividade. Mais tamén é certo, aí están os datos, que continuamos editando con pulo, mesmo máis títulos, e comezamos un tránsito decidido cara a edición dixital. Como continúa sendo moi esperanzador o apoio que reciben os libros en galego en eidos tan difíciles como a Narrativa para persoas adultas, a non ficción e os libros de divulgación, como o Gastronomía, sometidos a durísima competencia no mercado cos seus homólogos en castelán. E isto sen contar case sen axudas públicas ningunhas, fóra da adquisición de novidades para bibliotecas da Consellaría de Cultura e Turismo e as insuficientes axudas para a tradución, agora de carácter trienal. Sabemos que o noso futuro inmediato pasa por conter esa hemorraxia do libro de texto, aumentar o perímetro da nosa sociedade lectora e incorporar ao sector ao proceso sistemático de dixitalización de cada un dos seus fondos. Moita faena, si señor.

Panorámica da edición en galego 2010

Os datos achegados pola Panorámica de la edición española de libros 2010, publicación do Ministerio de Cultura, a partir das referencias de ISBN, xunto aos proporcionados polo estudo de Comercio Interior do Libro, axudan a diagnosticar o estade saúde do sector da edición en galego. Tras desagregar os datos e incorporalos ás series estatísticas (pdf), que vimos elebrando dende hai máis dunha década, chegamos ás seguintes conclusións:

  1. A EDICIÓN EN GALICIA ACADA EN 2010 O MAIOR NÚMERO DE REFERENCIAS DE ISBN DA SÚA HISTORIA: 4.754. Outrosí sucede coas obras editadas en galego: 2.544. En ambos os dous casos prodúcese un crecemento interanual importante, o 16,83%, no primeiro caso; e o 19,94% no da edición en galego. 2010 supuxo para a edición en Galicia a continuidade da súa progresión constante ao longo da primeira década de 2000; mentres que para a edición en galego, aparentemente, a recuperación do retroceso que tivera en 2009, recuperando as cifras de 2008, o mellor ano da súa historia.
  2. A EDICIÓN EN GALEGO PERDE PESO CON RESPECTO Á EDICIÓN EN CASTELÁN REALIZADA EN GALICIA. En 2010 consolídase unha tendencia á baixa, iniciada en 2005, que sitúa ao libro en galego como o 42,59% das referencias de ISBN editadas en Galicia. Mantense, así mesmo, a porcentaxe de arredor do 20% para o libro en galego editado fóra de Galicia, fundamentalmente libro de texto, por editoras radicadas en Madrid e Barcelona.
  3. A EDICIÓN PÚBLICA EN GALEGO DIMINÚE ATÉ NIVEIS HISTÓRICOS  DO 9,8%, a pesar de aumentar en 2010, grazas ao importante incremento do número de referencias dos Servizos de Publicacións das tres universidades. A baixada da edición en galego da Xunta de Galicia en 2009 e 2010, con respecto ao foron as sús cifras habituais, ao longo das dús décadas anteriores, foi moi relevante.
  4. A EDICIÓN EN GALEGO CONTINÚA TENDO UNHA BAIXA PORCENTAXE DE REEDICIÓNS E REIMPRESIÓNS, en 2010 apenas o 12,03%.
  5. A EDICIÓN EN GALEGO NOUTROS SOPORTES, DIFERENTES AO PAPEL, AUMENTA DE FORMA ESPECTACULAR DENDE 2008, supoñendo en 2010 xa o 8,56% das referencias de ISBN. Un efecto, sen dúbida, do inicio do proceso de dixitalización que explica, ademais, parte do incremento das referencias totais.
  6. A OBRA TRADUCIDA CONSOLÍDASE NO 20% DA OFERTA EDITORIAL EN GALEGO, achegándose á porcentaxe doutros sistemas do noso entorno editorial e acadando en 2010 un 23,90%, un dos seus máximos históricos. Porén, o decepcionante é o feito de que sexa o castelán a lingua da que se traducen o 60,69% dos títulos, sendo os libros de texto (26,5%) e os títulos de LIX (30,5%) os máis traducidos.
  7. A EDICIÓN EN GALEGO A NIVEL TEMÁTICO CONSOLIDÁSE COMO UNHA OFERTA CON CATRO EIXOS. Así en 2010 a Literatura Infantil e Xuvenil supuxo o 21,62% das referencias, o Libro de Texto o 25,39%, a Literatura o 26,81% e a edición de referencia e divulgación o 26,18%. deste xeito a oferta vencellada ao sistema educativo diminúe a súa participación por baixo da metade, o que constitúe unha importante novidade.
  8. A EDICIÓN EN LINGUA GALEGA, NOS TRES ÚLTIMOS ANOS, TEN UN COMPORTAMENTO MÁIS ESTABLE QUE A EDICIÓN EN CATALÁN E ÉUSCARO, que diminúen nese período.
  9. A EDICIÓN EN LINGUA GALEGA CONSOLIDOU O SEU CATÁLOGO AO LONGO DA DÉCADA DE 2000, na que publicou o 56,67% dos títulos de toda a súa historia.
  10. A OFERTA DE TÍTULOS EN LINGUA GALEGA EN RELACIÓN AO NÚMERO DE HABITANTES DE GALICIA AÍNDA É MOI INFERIOR Á QUE SE OFRECE EN CATALÁN EN CATALUÑA, aínda que xa semellante á oferta en éuscaro para Euskadi.

Este panorama da edición de 2010 en galego quedou moi determinado pola regularización de inscricións, non efectuadas en anos anteriores, por Edicións A Nosa Terra, editora que encabeza, por vez primeira, o ranquin da edición en galego. Estimamos que esta regularización puido supoñer un incremento de 150 referencias, o que obrigaría a reconsiderar os valores reais do crecemento total. Cremos que o medre da edición dos servizos de publicacións das universidades (aumenta en 132 referencias sobre 2009), así como o da edición literaria dixital, con mais de medio cento, explican o salto estatístico de 2010.

Tamén son significativos os retrocesos consecutivos interanuais da edición de Libro de texto, do 17,13% en 2009 e do 16,53% en 2010, motivados pola nova política lingüistica da Xunta de Galicia; un fenómeno que se produce por vez primeira, ao longo das dúas últimas décadas, que de continuar a un ritmo semellante podería ter consecuencias de auténtica catrástrofe para o sector. Porén, o crecemento constante do sector da LIX e da edición literaria, neste caso provocado polo proceso de dixitalización, son outras tendencias identificables durante o mesmo período.